ประเทศญี่ปุ่นนั้นมีระบบการคมนาคมที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถสร้างความเชื่อมโยงกันทั้งในเมืองและระหว่างเมือง ไม่ว่าจะเป็นระบบการคมนาคมทางอากาศและทางบกอย่างระบบรถไฟ รถประจำทาง รถยนต์ส่วนบุคคล ส่งผลให้เกิดรูปแบบธุรกิจที่เราไม่ค่อยจะเห็นกันในเมืองไทยนัก แต่เราอาจจะได้เริ่มเห็นในเร็วๆนี้
รูปแบบธุรกิจหนึ่งที่พบเห็นได้มากในบริษัทแดนอาทิตย์อุทัยและเป็นบริษัทที่มี Market Capitalization สูงระดับแสนล้านถีงล้านล้านเยนนั้น คือบริษัทที่ทำธุรกิจหลากหลายและกระจายไปในหลายหน่วยธุรกิจ (Diversified) แต่ตัวธุรกิจหลายๆหน่วยเสริมเข้ากันได้อย่างดี ธุรกิจเหล่านี้มักจะเริ่มจากธุรกิจให้บริการด้านการคมนาคมแบบหลายรูปแบบตั้งแต่ให้บริการระบบรถไฟ รถไฟความเร็วสูงระหว่างเมืองต่างๆในญี่ปุ่น ให้บริการด้าน logistics และแตกสายธุรกิจออกไปทางธุรกิจร้านอาหาร ธุรกิจโรงแรม ธุรกิจห้างสรรพสินค้า ธุรกิจให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ และธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์…ทั้งหมดนี้อยู่ในหนึ่งบริษัท ตัวอย่างที่เด่นๆของธุรกิจประเภทนี้ได้แก่
บริษัท Central Japan Railway Co. (JR Central) ให้บริการรถไฟความเร็วสูงหรือชินคันเซนระหว่างเมืองโตเกียวและโอซาก้า ซึ่งเป็นสายที่มี traffic สูงที่สุดในโลก นอกจากนี้ยังให้บริการเดินทางจากสถานีโดยรถประจำทาง บริการให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ และยังมีธุรกิจอื่นๆที่เสริมกันกับการเดินทางและการท่องเที่ยวอย่างธุรกิจห้างสรรพสินค้า โรงแรม ร้านอาหาร และธุรกิจบริการรับเหมาก่อสร้าง Central Japan Railway ทำรายได้ต่อปีสูงถึง 1.6 ล้านล้านเยน และมีอัตรากำไรสุทธิ 15% บริษัท JR Central สามารถทำอัตรากำไรจากการดำเนินงาน (Operating Profit Margin) สูงกว่าบริษัท Apple Inc. เสียอีก นับเป็นบริษัทที่มีมูลค่าอันดับ top 10 ของตลาดหุ้นในญี่ปุ่น ด้วยระดับ Market Cap อยู่ที่ 4.7 ล้านล้านเยน
บริษัท Tokyu Corporation ทำธุรกิจบริการการคมนาคมทางรถไฟ รถประจำทาง บริการขนส่งทางรถบรรทุก และ การคมนาคมทางอากาศโดยให้บริการในพื้นที่รอบๆเมืองโตเกียวและพื้นที่ใกล้เคียง นอกจากนี้บริษัทยังทำธุรกิจห้างสรรพสินค้า ธุรกิจให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ นอกจากนี้แตกสายธุรกิจไปทางธุรกิจที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยว ได้แก่ธุรกิจ travel agent ธุรกิจโรงภาพยนตร์ สนามกอล์ฟ และ ธุรกิจให้เช่ารถยนต์ส่วนบุคคล บริษัท Tokyu Corp. มีมูลค่าในตลาดอยู่ที่ราวๆ 1.12 ล้านล้านเยน
บริษัท Hankyu Hanshin Holdings ทำธุรกิจให้บริการการคมนาคมทางรถไฟ รถประจำทาง และธุรกิจ logistics นอกจากนี้ยังมีธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ด้านที่อยู่อาศัยในเมือง สนามกีฬา โรงภาพยนตร์ travel agent โรงแรม และสถานที่อำนวยความสะดวกต่างๆสำหรับนักท่องเที่ยว บริษัทมี Market Cap อยู่ที่ 1 ล้านล้านเยน
และปิดท้ายด้วยบริษัทที่สร้างและบริหารจัดการสนามบินนาริตะและฮาเนดะอย่าง Japan Airport Terminal ซึ่งนอกจากทำสนามบินแล้วยังทำธุรกิจให้ความสะดวกสบายกับผู้โดยสารนักท่องเที่ยวทั้งหลายอย่าง ธุรกิจร้านอาหาร ร้านค้า Duty Free ร้านขายของฝาก และบริการที่จอดรถ ด้วยจำนวนนักท่องเที่ยวที่เข้าไปในญี่ปุ่นผ่าน 2 สนามบินดังกล่าวเพิ่มมากขึ้นมากในช่วงหลายปีมานี้ ทำให้บริษัทกลับมามีกำไรมากขึ้น แม้ไม่มากนัก แต่ราคาหุ้นกลับตอบสนองเร็วมาก สามารถโตได้ 10 เท่า จาก 880 เยน เป็น 8,090 เยน ในเวลาเพียง 3 ปี
เมืองไทยของเรากำลังจะมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของโครงสร้างระบบคมนาคมรถไฟในเมืองและระหว่างเมือง เราได้เห็นแล้วว่าบริษัทอย่าง BTS นั้นนอกจากทำธุรกิจให้บริการรถไฟฟ้านั้นก็ทำธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์และให้เช่าพื้นที่อสังหาริมทรัพย์บางส่วน ในขณะนี้นั้นกลุ่มทุนภาคเอกชนได้ร่วมทุนกันกับธุรกิจทั้งในและต่างประเทศบุกตลาดอสังหาริมทรัพย์กันมากขึ้น โดยเป็นโครงการแบบหลากหลายวัตถุประสงค์ (Mixed-Use) มีทั้งส่วนของที่อยู่อาศัย อาคารสำนักงาน และพื้นที่ค้าปลีกอยู่ในโครงการเดียว ซึ่งจะเข้าถึงได้โดยโครงข่ายของระบบรถไฟฟ้าในอนาคต
หากเป็นในลักษณะนี้ เราอาจจะได้เห็นธุรกิจไทยเริ่มทำตัวเป็นธุรกิจเพื่อการท่องเที่ยวและคมนาคม (Travel & Leisure) แบบสมบูรณ์แบบเหมือนกับธุรกิจหลายๆธุรกิจในญี่ปุ่นก็เป็นได้
Photo: japantimes, engadget, japan365, pixoto
MoneyCrown 